င---ငရဲႀကီး ၈-ထပ္။ မွ ငွက္ျမတ္နား

ငရဲႀကီး ၈-ထပ္။ ။ ခ်မ္းသာမရွိ ဆင္းရဲအတိၿပီးေသာ အရပ္ႀကီးရွစ္ပါး။
(၁) သိဥၨိဳ၀္းငရဲ၊ သံပုနပၸဳနံ ဇီ၀ႏၲိ ဧတၳာတိ သဥၨီေ၀ါ၊ ဘယ္လိုပင္သတ္ျဖတ္ညႇင္းဆဲေသာ္လည္း ကံမကုန္သမွ်အဖန္ဖန္အသက္ရွည္၍ ခံေနရေသာငရဲ။
(၂) ကာဠသုတ္ ငရဲ၊ ကာလ သုတၱံထေပတြာ တစၦႏၲိဧတၳာတိကာဠ သုေတၳာ၊ မည္းနက္ေသာ တမ်ဥ္းႀကိဳးျဖင့္ခ်တိုင္း၍သစ္ေရြသလို တစ္ကိုယ္လံုး ခုတ္ေရြလွီးျဖတ္ခံရေသာ ငရဲ။
(၃) သံဃာတ ငရဲ၊ သံ ဃေ႗ႏၲိ ဧတၳာတိ သံဃာေတာ၊ သံေတာင္သံခဲႀကီးတို႔ျဖင့္ အဖန္ဖန္လွိမ့္ေမႊႀကိတ္ေခ် ညႇင္းဆဲခံရေသာငရဲ။
(၄) ဇာလေရာ႐ု၀ ငရဲ၊ မဟာရ၀ံ ရ၀ႏၲိ ဧတၳာတိ ေရာ႐ုေ၀ါ၊ မီးေတာက္မီးလွ်ံတုိ႔ျဖင့္ အဖန္ဖန္ႏွိပ္စက္ခံရ၍က်ယ္ေလာင္စြာေအာ္ဟစ္ျမည္ေၾကြးေသာ အသံရွိသည့္ ငရဲ။
(၅) ဓူမ ေရာ႐ု၀ ငရဲ၊ မီးခိုးမီးအံုတို႔ျဖင့္ ပိတ္ဖံုးႏွိပ္စက္ခံရ၍ ကယ္ပါယူပါ ျပင္းစြာေအာ္ျမည္ေနရေသာ ငရဲ၊(အခ်ိဳ႕စာ၌ 'ေရာ႐ု၀ မဟာေရာ႐ု၀'ဟု ရွိသည္၊)
(၆) တာပန ငရဲ၊ တာေပတီတိ တာပေနာ- သံတံက်င္ႀကီးတို႔ျဖင့္ ထိုးေဖါက္ၿပီး တစ္ကိုယ္လံုး မီးလွ်ံစြဲေအာင္သံေထြခဲထဲ၌အျမဲ ကင္ဖုတ္ခံေနရေသာ ငရဲ။
(၇) ပတာပန ငရဲ၊ ပတာေပတီတိ ပတာပေနာ- အလွ်ံရဲေျပာင္ေသာ သံေတာင္ႀကီးေပၚသို႔ ႐ိုက္ႏွက္ေမာင္းတင္ေစလ်က္ ေျမထက္၌ စိုက္ေထာင္ထားေသာ လွံသြားမ်ားေပၚသို႔ ဦးေခါင္းေျပာင္းျပန္က်ေစေသာငရဲ။
(၈) အ၀ီစိ ငရဲ၊ နတၳိ ၀ိစိ ဧတၳာတိ အ၀ီစိ- ဤငရဲ၌ မီးလွ်ံႏွင့္ငရဲသားေရာ ဆင္းရဲဒုကၡတို႔ပါ အၾကားမရွိျပည့္ႏွက္လ်က္သာေနသည္ ဟူလို။


ငရဲငယ္မ်ိဳး ၅-ပါး၊ ေပါင္း ၂၀-။ ။ ဥပရိပဏၰာသ။ ပါ။ ၂၂၃။ ၎င္း၊ ႒။ ၁၆၈။ ငရဲႀကီးတစ္ထပ္၌ ေလးမ်က္ႏွာရွိရာ တစ္မ်က္ႏွာလွ်င္ ေအာက္ပါငရဲငယ္ ၅-မ်ိဳးစီ ျခံရံေနရကား ငရဲႀကီးတစ္ထပ္၏ ပတ္၀န္းက်င္၌ ငရဲငယ္ေပါင္း ၂၀-ဟုေခၚေ၀ၚအပ္၏။ ၎င္းငရဲငယ္မ်ားကို ပါဠိလို 'ဥႆဒငရဲ'ဟု ေခၚ၏။ ဥႆဒ သဒၵါကား အမ်ားအျပားကိုေဟာသည္၊ ဤ၌ ေဒ၀ဒူတသုတ္လာ ငရဲငယ္မ်ိဳးငါးပါးကို ျပလိုက္သည္။ အခ်ိဳ႕ေနရာ၌ ၄-ပါး ၄-လီ ၁၆-ပါးဟုလည္း လာရွိ၏။
(၁) ဂူထ ပုတိကေခၚ ဘင္ပုပ္ငရဲ- ပိုးေလာက္ေကာင္ ဆင္၏လည္ပင္း ေလွ ပိန္းေကာငယ္မွ် ႀကီးမားလ်က္ရွိေသာ မစင္ဘင္ပုပ္တြင္းႀကီး၌ နစ္ျမဳပ္ထိုးကိုက္ခံရေသာ ငရဲ။
(၂) ကုကၠဳလုဏွ ေခၚ ျပာပူငရဲ- အလွ်ံရဲရဲထေသာ မီးခဲတုိ႔ကို အလြန္အမင္းပူျပင္းေသာ ျပာပူတို႔က ဖံုးဖိထားေသာက်င္းထဲ၌က်၍ ဆင္းရဲခံေနရေသာငရဲ။
(၃) သိမၺလိေခၚ လက္ပံေတာငရဲ- အလြန္ရွည္ေသာ လက္ပံဆူးတို႔က ငရဲသားအေပၚတက္လွ်င္ ေအာက္ဖက္သို႔ထက္ေသာအဖ်ားလွည့္ေနလ်က္၊ ေအာက္ဆင္းျပန္က အထက္သို႔အဖ်ား လွည့္ေန
ၾကေသာ ငရဲ။
(၄) အသိပတၱေခၚ သံလ်က္ေတာငရဲ- ဓါးလွံ သံလ်က္ႏွင့္တူသည့္အရြက္ေတြ ေပါမ်ားေၾကြက်ေသာ သံလ်က္ပင္ ေတာထဲ၌ ေျပးမလြတ္ေအာင္ ဆင္းရဲဒုကၡခံေနရေသာ ငရဲ။
(၅) ခါေရာဒကေခၚ ၾကိမ္ပိုက္ျမစ္ငရဲ- ၾကိမ္ဆူး ႀကိမ္ပိုက္ေတြ အထပ္ထပ္ရံလ်က္ ခါးငန္စပ္ပူေသာ ေရရွိသည့္ျမစ္ထဲ၌ ကူးမလြတ္ေအာင္ ဆင္းရဲခံေနရေသာ ငရဲ။

ငရဲငယ္ ၁၀-ပါး တစ္နည္း။ ။ ထိုငရဲငယ္ဆယ္ပါး၏ သ႐ုပ္အဓိပၸါယ္မ်ားကို ေအာက္ပါ မဃေဒ၀လကၤာစကားျဖင့္ သိၾကရာ၏။
"ထိုၿပိေနာက္မွ၊ ဥဒႆ၏၊ ျပင္ကပတ္ျခံ၊ စပ္ကာရံသား၊ ဆူလွ်ံပြပြ၊ ပြက္ပြက္ထလ်က္၊ ၾကြၾကြ တက္ေ၀၊ ေၾကးသံေရႏွင့္၊ မေသမသက္၊ သိပ္သိပ္နက္ျဖင့္၊ ကြၽက္ကြၽက္အုတ္အုတ္၊ တ႐ုတ္႐ုတ္လွ်င္၊ ခ်က္ျဖဳတ္ ဘြားဘြား၊ သားငါးခ်ဥ္ခ်ိဳ၊ ဟင္းဒယ္က်ိဳ၍၊ ၾကိဳၾကိဳၾကားၾကား၊ ေရွာင္ရွားထြက္ခြာ၊ လြတ္ရာမရ၊ ေၾကာက္ဖြယ္စြလွ်င္၊ ေလာဟကုမၻီ၊
ေၾကးနီအိုးႀကီး၊ ညီးညီးပူကဲ၊ ငရဲတစ္ခြင္၊ ရဲခ်င္ခ်င္ႏွင့္၊ ထိလွ်င္ရွစူး၊ သင္ဓုန္းဦးသို႔၊အဆူးရွည္လံ၊
၀င္း၀င္းလွ်ံသည္၊ လက္ပံငရဲ၊
လြန္ကဲခ်က္ခ်က္၊ ထက္ထက္ျမသား၊ သန္လ်က္လက္သည္း၊ ေအာ္ျမည္ၾကည္းလ်က္၊ လန္႔က်ည္းျပင္းစြာ၊ ကုတ္က်စ္ကာလွ်င္၊ ခံရာမခ်ိ၊ ေၾကာက္ဘြယ္တိျဖင့္၊ အသိနခ၊
မည္ရမလြဲ၊ ငရဲတစ္တန္၊ စီးဟန္သက္သက္၊ ဆူၾကြက္ၾကြက္ႏွင့္၊ ပြက္ပြက္လွ်ံေ၀၊ ေၾကးနီေရဟု၊
ပူေထြလြန္ေမာ၊ တေမၺာဒက၊
မည္ရမလြဲ၊ ငရဲတစ္ေထြ၊ သံေတြညီးညီး၊ အရွိန္ႀကီးလ်က္၊ မီးႀကီးအလွ်ံ၊ ေတာက္ပ်ံပူေလာ၊ အေယာဂုဠ၊ အမည္ရသား၊ နာမေခၚျမဲ၊ ငရဲတစ္ခ်က္၊ ေၾကာက္မက္စဖြယ္၊ ႀကီးက်ယ္ျဖိဳးျမင့္၊ မိုးႏွင့္တမွ်၊ မီးလွ်ံထလ်က္၊
ေသလပဗၺတ၊
မည္ရေျပာင္ေျပာင္၊ သံမီးေရာင္ႏွင့္၊ ေက်ာက္ေတာင္တစ္ခဲ၊ ငရဲတစ္ဆစ္၊ ပူအစ္ထန္ျပင္း၊ စပါးဖ်င္းသို႔၊ စီးဆင္းလွ်ံေျခာင္း၊ ခိုးေထာင္းေထာင္းႏွင့္၊ ျမစ္ေခ်ာင္းတူလွ၊ ဆူပြက္ထသား၊ ဘုသနဒီ၊
သညီမွတ္စြဲ၊ ငရဲတစ္မ်ိဳး၊ လွ်ံခိုးမရွိန္၊ မထိန္မေတာက္၊ မေနာက္မခဲ၊ မရဲမခ်ဥ္၊ မီးလြတ္စင္လည္း၊ ႐ိုးျခင္ဆီတြင္း၊ အကုန္ခ်င္းေအာင္၊ ထြင္း၍ဧက်ဥ္၊ ေရအယဥ္သို႔၊ ေရွာင္ၾကဥ္မျဖစ္၊ ဆင္းရဲနစ္သား၊ ျမစ္ပမာဏ၊ သီတနဒီ၊
ဤလည္းလြန္ကဲ၊ ငရဲတစ္သီး၊ က်ားႀကီးဆင္ေပါက္၊ ေလာဟီေက်ာက္သို႔၊ လန္႔ေၾကာက္ဖြယ္လိ၊ မ်က္စိခ်င္းခ်င္း၊ စြယ္၀င္း၀င္းႏွင့္၊ ေကာက္ခ်င္းရွက္ေထြး၊ ေတာင္ေျပးေျမာက္ရစ္၊ ေအာ္ဟစ္ျမဴးခုန္၊ သဲသဲတုန္ေအာင္၊ ၀ိုင္းကုန္အုန္းအင္း၊ ျဗဳန္းျဗင္းဆူေ၀၊ ျမင္႐ံုေသမွ်၊ ေခြးေရႊေခြးနက္၊ က်ားထက္ဆိုးက်ဴး၊ ေခြးဘီလူးတို႔၊ ႐ႉး႐ႉးရွင္ရွင္၊ ရြတ္ရြတ္ငင္၍၊ လွ်င္လွ်င္ၾကြက္ၾကြက္၊ ေျပးမလြတ္ေအာင္၊ ကြၽတ္ကြၽတ္မ်ိဳ၀ါး၊ ဟပ္စားကိုက္ခဲ၊ ေခြးငရဲဟု၊
ေခၚျမဲတစ္ရပ္၊ ၾကံညႇပ္ယႏၲယား၊ စက္အလားသို႔၊ ထြားထြားညက္ၾကိတ္၊ မည္က်ိတ္က်ိတ္ႏွင့္၊ ေၾကာက္ထိပ္ဖြယ္ႀကီး၊ တတီးတီးတည့္၊ ယိုစီးအယဥ္၊ ညီးညီးပ်ဥ္၍၊ မစဥ္တစ္ရစ္၊ ကိုယ္လံုးနစ္မွ်၊ ေသြးေခ်ာင္းက်သား၊ ယႏၲပါသာ၊
သညာမည္စြဲ၊ ငရဲတစ္ပံု၊ လံုးစံုေဖၚျပ၊ ယမေလာကီ၊ တြင္ညီေခၚ႐ိုး၊ ဤဆယ္မ်ိဳးလည္း၊ ေၾကာက္စိုးလန္႔ဘြယ္။

ငလ်င္လႈပ္ျခင္းအေၾကာင္း ၉-ပါး။ ။ အက်ဥ္းမွ်ေျဖသည္၊ အ႒ဂၤုတၱရ။ ပါ။ ၁၂၈။ ႒။ ၂၄၇-၌ ၈-ပါးလာ၏၊ ၎င္း။ ပါ။ ၁၃၂။ ႒။ ၂၅၀-တို႔၌ ႐ႈပါ။
၁၊ ဓါတုေကၡာဘေခၚ ဓာတ္ေခ်ာက္ခ်ား၍ တုန္လႈပ္ျခင္းတစ္မ်ိဳး၊"အပူဓါတ္အေအးဓါတ္ လြန္ကဲျပင္းထန္၍ လႈပ္ျခင္းမ်ိဳးဟူ၏"
၂၊ ဣဒၶိမႏၲပုဂိၢဳလ္၏တန္ခိုးေၾကာင့္ လႈပ္ျခင္း၊
၃၊ ေနမိတၱကေခၚ သာမန္လူသားတို႔၏ ေကာင္းဆိုးနိမိတ္အတြက္လႈပ္ျခင္း၊
၄၊ ဘုရားအေလာင္း ပဋိသေႏၶေန၍ လႈပ္ျခင္း၊
၅၊ ဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္၍လႈပ္ျခင္း၊
၆၊ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူ၍လႈပ္ျခင္း၊
၇၊ ဓမၼစၾကာေဒသနာကို ေဟာေတာ္မူ၍လႈပ္ျခင္း၊
၈၊ အာယုသခၤါရလႊတ္ေတာ္မူ၍လႈပ္ျခင္း၊
၉၊ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူ၍လႈပ္ျခင္း။

ငသတ္ကာရန္၊ ေရးထံုးမွန္၊ ၉-တန္ျမန္မာနည္း။ ။ ျမန္မာ့ေရထံုးကာရန္ငယ္ အသံေျခာက္ပါးကိုျပရာ၍
"အင္ အင့္ အင္း၊
အိုင္ အိုင့္ အိုင္း၊
ေအာင္ ေအာင့္ ေအာင္း"ဟု ပညာရွိမ်ား မွတ္သားထားၾက၏။

ငါးႀကီးရွစ္စင္း။ ။ နိဒါနဂၢသံယုတ္။ ႒။ ၈၁။ သုတ္မဟာ၀ါ။ ႒။ ၇၇-၌ အက်ယ္႐ႈေလ။
၁၊ အာနႏၵာငါးႀကီးမ်ိဳး-အလ်ား ယူဇနာ ၁၀၀၀-ရွိ၏၊
၂၊ တိမိနႏၵာငါးႀကီးမ်ိဳး- အလ်ား ယူဇနာ ၁၀၀၀-ရွိ၏၊
၃ အဇၩာေရာဟငါးႀကီးမ်ိဳး- အလ်ားယူဇနာ ၁၀၀၀-ရွိ၏၊
၄ မဟာတိမိငါးႀကီးမ်ိဳး- အလ်ားယူဇနာ ၁၀၀၀-ရွိ၏၊
၅ တိမိရ ပိဂၤလငါးႀကီးမ်ိဳး- အလ်ား ယူဇနာ ၅၀၀-ရွိ၏၊
၆ တိမိပိဂၤလငါးႀကီးမ်ိဳး- အလ်ားယူဇနာ ၄၀၀-ရွိ၏၊
၇ တိပိဂၤလငါးႀကီးမ်ိဳး- အလ်ားယူဇနာ ၃၀၀-ရွိ၏၊
၈ တိမိငါးႀကီးမ်ိဳး- အလ်ားယူဇနာ ၂၀၀-ရွိ၏။
မွတ္ခ်က္။ ။ အဘိဓါနပၸဒီပိကာေခၚ မာဂဓအဘိဓါန္ႏွင့္ ၎င္းဋီကာ၌ကား တိပိဂၤလမွတစ္ပါး ၇-မ်ိဳးသာ လာသည္၊ မဟာနိဒါနသုတ္ 'ဂမၻီရာဘာ၀ေသာ'ပုဒ္အဖြင့္၌ကား ယူဇနာႏွင့္တကြ ရွစ္မ်ိဳးကို အထက္ပါအတိုင္းဖြင့္ျပထားေလသည္၊ ဧကကနိပါတ္ နိစၥဇာတ္ အ႒ကထာႏွင့္တကြ အျခားက်မ္းေပါင္းမ်ားစြာတို႔၌လည္း အမည္ကြဲ ယူဇနာကြဲအားျဖင့္ လာရွိၾကေသး၏၊ သို႔ေသာ္ ဤ၌ က်ယ္မည္စိုး၍မျပေတာ့ၿပီ၊ အဘိဓါန္နိသ်သစ္ ဆရာကား ၎င္းတို႔ကို 'ေ၀လငါး'ဟု ဘာသာျပန္ထား၏။

ငါးပါးအဥၨလီ၊ ပဏာခ်ီ၊ မ်ိဳးမည္ခြဲျခားသိ။ ။ ၎င္း၏သ႐ုပ္အဓိပၸါယ္ (အဥၨလီ ၅ သြယ္၊ သိမွတ္ဖြယ္)၌ ၾကည့္ပါ။

ငါးပါးသီလ။ ။ ခုဒၵကပါဌ။ ပါ။ ၁။ ႒။ ၁၆ မွ ၂၃ ထိ အက်ယ္႐ႈပါ။ ကံငါးပါးလည္းေခၚသည္။ ကမၻာသူကမၻာသားတို႔ အျမဲေစာင့္ထိန္းရေသာ ကမၻာေစာင့္တရားငါးပါး။
၁ ပါဏာတိပါတာေ၀ရမဏိ- သူ႔အသက္ကိုသတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
၂ အဒိႏၷာဒါနာ ေ၀ရမဏိ- သူ႔ဥစၥာကိုခိုးျခင္းမွေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
၃ ကာေမသုမိစၦာစာရာေ၀ရမဏိ -သူ႔သားမယားကို သြားလာက်ဴးလြန္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
၄ မုသာ၀ါဒါေ၀ရမဏိ- မဟုတ္မမွန္ေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
၅ သုရာ ေမရယ မဇၨပမာဒ႒ာနာ ေ၀ရမဏိ- ေသအရက္ကိုေသာက္စားျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း။

ငါးမည္ရျပည္ေရႊဘို။ ။ နရပတိစည္သူမင္းလက္ထက္ကစ၍ ထင္ေပၚခဲ့ေသာ ငါးမည္ရေရႊဘို၊ (ရာဇ၀င္ပညာရွင္တို႔အဆို။)
(၁) မုဆိုးပို- နရပတိစည္သူမင္းလက္ထက္ သူေကာင္းျပဳခံ မုဆိုးငပို စတင္တည္ေထာင္၍ (မုဆိုး ငပိုရြာ)ဟူ၏။
(၂) ကုန္းေဘာင္ၿမိဳ႕- စည္ကားလာေသာအခါ ေခ်ာင္းကို ကုန္းေဘာင္ထိုး၍ ပိုမိုအက်ိဳးရွိ ေသာေၾကာင့္ (ကုန္းေဘာင္ၿမိဳ႕) ဟူျပန္သည္။
(၃) ရန္ႀကီးေအာင္- အေလာင္းဘုရားႀကီးသည္ ဤေနရာမွ ရန္ျပဳသူတို႔၏ ရန္စြယ္ရန္ေညႇာင့္
အေပါင္းကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ (ရန္ႀကီးေအာင္)ဟု တြင္ေစသည္။
(၄) ရတနာသိခၤ- အေလာင္းဘုရားႀကီး ၿမိဳ႕နန္းတည္ၿပီးေသာအခါ ရတနာအေပါင္း တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံု၍ (ရတနာသိခၤ) ဟု ေမာ္ကြန္းထိုးျပန္သည္။
(၅) ေရႊဘို- ၁၁၉၉-ခုႏွစ္ နန္းတက္ေတာ္မူေသာ ေရႊဘိုမင္း၊ ကုန္းေဘာင္မင္း၊ သာယာ၀တီမင္းဟု ၃-မည္ရဘိုးေတာ္ဘုရား၏ ေျမးေတာ္လက္ထက္၌ မုဆိုးပိုကိုပင္ သုတိၾသဘာမဂၤလာ ႏွင့္ျပည့္စံုေအာင္ (ေရႊပို) 'ေရႊဘို'ဟု ေခၚေ၀ၚသမုတ္ၾကျပန္သည္။

ငါးမ်ိဳး ၁၀၀၊ နန္းတြင္းမွာ၊ ေရးကာပံုႏွင့္ျပ။ ။ ပုဂံ၀န္ေထာက္မင္းဦးတင္ထံမွ မွတ္သားရဖူးသည္။ နန္းတြင္း၌သားေတာ္သမီးေတာ္မ်ား သိရွိႏိုင္ရန္ ငါးမ်ိဳးအမည္တို႔ကို ပံုစံတူပန္းခ်ီေရာင္စံုႏွင့္ ေရးဆြဲထားသည္ဟူ၏။ ထိုပရပိုဒ္ ယခုတိုင္ေအာင္ မႏၲေလးဦးကိုကိုလတ္ထံ၌ သိမ္းဆည္းထားသည္ဟူ၏။ ကြၽႏ္ုပ္တို႔ျမန္မာအဘိဓါန္ႀကီးအတြက္ ကိုယ္တိုင္ပင္လယ္ပိုင္းသို႔
ထြက္၍ သုေတသနျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ထိုစဥ္ကအမည္မပါေသးေသာငါးမ်ားကိုပင္ ဤ၌ ေတြ႕ရွိရေသးသည္။
ငါးၾကင္း၊ ငါးသိုင္း၊ ငါးစင္႐ိုင္း၊ ငါးျမစ္ခ်င္း၊ ငါးတင္၀န္၊ ငါးဖယ္ေလာင္း၊ ငါးခံုးမ၊ ငါးေထြ၊ ငါးရပ္၊ ငါးလိုက္(၁၀)၊
ငါးလင္၀န္၊ ငါးထရြက္၊ ငါးပ်က္၊ ငါးေျပမ၊ ငါးသလဲတိုး၊ ငါးစင္စပ္၊ ရင္ေပါင္စာ၊ ငါးစင္းျပား၊ ငါးစင္းလံုး၊ ငါးေၾကာင္း (၂၀)၊
ငါးေဖါင္႐ိုး၊ ငါးေျမြ၊ ငါးေရြး၊ ငါးရွဥ့္၊ ငါးသန္၊ ငါးလူး၊ ငါးလဲ၊ ငါးေနာက္သြား၊ ငါးျမင္း၊ ေရႊစာေရး (၃၀)၊
ငါးစည္ပူ၊ ငါးအံုတံု၊ ငါးဘမ္းမ၊ ငါးရံဒိုင္း၊ ငါးတန္၊ ငါးဆင္၊ ငါးမန္း၊ ကကတစ္၊ ကကေလာင္၊ ကသေပါင္း၊ (၄၀)၊
ကကူရန္၊ ကဘီလူး၊ ငါးျမင္းကြမ္းစား၊ ငါးပုတ္သင္၊ ငါးခူ၊ ငါးျမင္းက်ဥ္ေတာက္၊ ငါးေတာက္တဲ့၊ ငါးအုိက္၊ ငါးပုဏၰား၊ ငါးႏြား၊ (၅၀)၊
ငါးကြၽဲ၊ ငါးစြန္၊ ငါးေသတၱာ၊ ငါးပါး၊ ငါးတန္ခြန္၊ ငါးပ်ံ၊ ငါး၀င္၊ ငါးနက္ျပာ၊ ငါးက်ဳတ္၊ ငါးေျမာက္၊ (၆၀)၊
ငါးေက်ာက္ဖား၊ ငါးလ၀ါ၊ ငါးေမာင္းမ၊ ငါးျပင္လက္၊ ငါးပတ္၊ ငါးေလးေထာင့္၊ ငါးရင္ကုန္း၊ ငါးတီ၊ ငါးဘရြဲ၊ ငါးကရား၊ (၇၀)။
ငါးျမင္းလွ၊ ငါးသံေကာက္၊ ငါးၾကည္း၊ ငါးသံခ်ိတ္၊ ငါးေရာင္၊ ငါးဘိန္း၊ ငါးပတ၊ ငါးလိပ္၊ ငါးဆကာ၊ ငါးေတာတူ၊ (၈၀)။
ငါးပယံု၊ ငါးေဖး၊ ငါးေတာက္၊ ငါးလြန္းထိုး၊ ငါးေဆာ္၊ ငါးႏုသန္း၊ ငါးစင္း၊ ငါး၀က္မ၊ ငါးသားတစ္၊ ငါးဘီလူး၊ (၉၀)။
ေရႊငါး၊ ေငြငါး၊ ငါးနံေခ်ာင္၊ ငါး၀ိုက္ေတာင္၊ ငါးပုဇြန္၊ ငါးတန္း၊ ငါးျဖင္ေတာင္၊ ငါးျမင္းအုပ္ဖား၊ ငါးလကာ၊ ငါးသေလာက္ (၁၀၀။) မွတ္ခ်က္။ ။ ဤ၌မပါရွိေသးေသာ ငါးေပါင္းလည္း မ်ားစြာရွိေသး၏။

ငါးရာ့ငါးဆယ္။ ။ ဗုဒၶဘာသာေ၀ါဟာရ ငါးရာ့ငါးဆယ္ဟုဆိုလွ်င္ ဘုရားေဟာဇာတ္နိပါတ္ေတာ္ဟု
ဗုဒၶဘာသာ အ၀ါး၀သူတိုင္း နားလည္ၾကကုန္၏။ ဤ၌နိပါတ္အမည္ႏွင့္ ဇာတ္၀တၳဳသခ်ၤာမွ်ကိုသာ အက်ဥ္း႐ံုး၍ ေျဖသြားမည္။
၁ ဧကကနိပါတ္- အပဏၰကဇာတ္အစ သဥၥီ၀ဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၅၀-ပါ၀င္သည္။
၂ ဒုကနိပါတ္- ရာေဇာ၀ါဒဇာတ္အစ ကပိလဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၀၀-ပါ၀င္သည္။
၃ တိကနိပါတ္-သကၤပၸဇာတ္အစ ဗကဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၅၀-ပါ၀င္သည္။
၄ စတုကနိပါတ္- စူဠကလိဂၤဇာတ္အစ ေဒ၀တာပဥႇဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၅၀-ပါ၀င္သည္။
၅ ပဥၥကနိပါတ္- မဏိကုဏၰလဇာတ္အစ ကေပါတဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၂၅-ပါ၀င္သည္။
၆ ဆကၠနိပါတ္- အ၀ါရိယဇာတ္အစ ပါရာ၀တဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၂၀-ပါ၀င္သည္။
၇ သတၱကနိပါတ္- ကုကၠဳရဇာတ္အစပရႏၲဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၂၀-ပါ၀င္သည္။
၈ အ႒ကနိပါတ္- ကစၥာနိဇာတ္အစ ဒီပိဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၀-ပါ၀င္သည္။
၉ န၀ကနိပါတ္- ဂိဇၩဇာတ္အစ တိတိၱရဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၂-ပါ၀င္သည္။
၁၀ ဒသကနိပါတ္-စတုဒြါရဇာတ္အစ ဃဋပ႑ိတဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၆-ပါ၀င္သည္။
၁၁ ဧကာဒသကနိပါတ္ မာတုေပါသကဇာတ္အစ သုပၸါဒကဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၉-ပါ၀င္သည္။
၁၂ ဒြါဒသကနိပါတ္ စူဠကုဏာလဇာတ္အစ မိတၱာမိတၱဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၀-ပါ၀င္သည္။
၁၃ ေတရသကနိပါတ္- အမၺဇာတ္အစ သရဘဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၀-ပါ၀င္သည္။
၁၄ ပကိဏၰကနိပါတ္- ေကဒါရဇာတ္အစ ဘိကၡာပရံပရဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၃-ပါ၀င္သည္။
၁၅ ၀ီသတိနိပါတ္- မာတဂၤဇာတ္အစ အေယာဃရဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၄-ပါ၀င္သည္။
၁၆ တႎသနိပါတ္- ကႎဆႏၵဇာတ္အစ ဘ႑ဳတိႏၵဳကဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၁၀-ပါ၀င္သည္။
၁၇ စတၱာလီသနိပါတ္- ေတသကုဏဇာတ္အစ စူဠသုတေသာမဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၅-ပါ၀င္သည္။
၁၈ ပဏၰာသနိပါတ္- နိလိနိကာဇာတ္အစ မဟာေဗာဓိပရိဗၺာဇက ဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၃-ပါ၀င္သည္။
၁၉ သ႒ိနိပါတ္- ေသာဏဇာတ္အစ သံကိစၥဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳ ၂-ခုပါ၀င္သည္။
၂၀ သတၱတိနိပါတ္- ကုသဇာတ္အစ ေသာဏနႏၵဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳ ၂-ခုပါ၀င္သည္။
၂၁- အသီတိနိပါတ္- စူဠဟံသဇာတ္အစ မဟာသုေတေသာမဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳေပါင္း ၅-ပါ၀င္သည္။
၂၂- မဟာနိပါတ္ -ေတမိဇာတ္အစ ေ၀ႆႏၲရာဇာတ္အဆံုး ဇာတ္၀တၳဳ ၁၀-ပါ၀င္သည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ ဤ၌ ဇာတ္၀တၳဳ အေရအတြက္အားျဖင့္ ၅၄၇-ဇာတ္သာရွိသည္ကို အဓိကသခၤ်ာေခၚ သခ်ၤာပိုအားျဖင့္ ၅၅၀ ငါးရာ့ငါးဆယ္ဟုေခၚသည္။

ငါးရာႏွစ္ဆယ့္ရွစ္သြယ္ ေမတၱာ။ ။ ပဋိသမၻိဒါမဂ္။ ပါ။ ၃၁၃။ ႒။ ဒု-အုပ္။ ၂၀၇။ ေမတၱာစစ္ ေမတၱာမွန္မ်ား၊ အေနာဓိသ ေမတၱာ ၅-ပါး၊ ၾသဓိသေမတၱာ ၇-ပါး၊ ေပါင္း ၁၂-ပါးကိုတည္၊
အေ၀ရာေဟာႏၲဳ , အဗ်ာဇၨာေဟာႏၲဳ, အနီဃာေဟာႏၲဳ, သုခီအတၱာနံ ပရိဟရႏၲဳ, ၄-ခုႏွင့္ေျမႇာက္၊ ၄၈-ပါးရ၏၊
၎င္းကို အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာႏွင့္ေျမႇာက္ ၄၈၀-ျဖစ္၏။ ယင္း ၄၈-ႏွင့္ ၄၈၀-ႏွစ္ရပ္ကို ျပန္၍ေပါင္း ၅၂၈-ရ၏။

ျငင္းခုန္ျခင္း၏အေၾကာင္းတရား ၆-ပါး။ ။ မဟာနိေဒၵသ။ ပါ။ ၁၉၆။ ႒။ ၃၀၈။ထိုတရား
၆-ပါးကို ပယ္ရွားေဖ်ာက္ဖ်က္ရန္အတြက္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။မပယ္ရွားက ျငင္းခုန္မႈမ်ား
ျဖစ္ပြားတတ္သည္ဟူ၏။
၁၊ ေကာဓေနာ ေဟာတိ ဥပ နာဟီ- အမ်က္ေဒါသႀကီးျခင္း၊ ရန္ၿငိဳးဖြဲ႕တတ္ျခင္းတရား။
၂၊ မကၡီေဟာတိ ပလာသီ- ေက်းဇူးမသိတတ္ျခင္း၊ ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္ျပဳတတ္ျခင္းတရား၊
၃၊ ဣသုကီ ေဟာတိ မစၦရီ- ျငဴစူတတ္ျခင္း၊ လွ်ိဳ႕၀ွက္တတ္ျခင္းတရား၊
၄၊ သေဌာ ေဟာတိ မာယာ၀ီ- စဥ္းလဲေကာက္က်စ္တတ္ျခင္း၊ လွည့္ပတ္ျဖားေယာင္း တတ္ျခင္းတရား၊
၅၊ ပါပိေစၦာ ေဟာတ မိစၦာဒိ႒ိ- မေကာင္းေသာ အလိုဆိုးရွိျခင္း၊ မိစၦာအယူရွိျခင္းတရား၊
၆၊ သႏၵိ႒ိ ပရာမာသီ ေဟာတိ အာဒါနဂၢါဟီ ဒုပၸဋိနိႆဂီၢ- အမွားမႈ၌ တယူသန္ တေစာက္ကန္းအယူသည္း ေနျခင္း။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္ဆုရ အာရွႏိုင္ငံသားမ်ား။ ။
၂၀၀၆-မိုဟာမက္ယူႏြတ္(ဘဂၤလားေဒ့ရွ္) Muhammad Yunus, Bangladesh
၂၀၀၅-မိုဟာမက္အယ္ဘာရာဒီ(အီဂ်စ္) Mohamed ElBaradei, Egypt
၂၀၀၃-ရွီရင္အီဘာဒီ(အီရန္) Shirin Ebadi , Iran
၂၀၀၀-ကင္ေဒးဂ်ံဳ(ေတာင္ကိုးရီးယား) Kim Dae Jung , South Korea
၁၉၉၆-ကာေလာ့စ္ ဖီလီပီ ဇမ္မီနစ္ဘဲလို dkCarlos Filipe Ximenes Belo ႏွင့္ ဂ်ိဳေဆးရာမို႕စ္
ေဟာတာ(အေရွ႕တီေမာ) José Ramos-Horta, East Timor
၁၉၉၄-ယာစာအာရာဖတ္ Yasser Arafat , ရွီမြန္ပဲရက္ Shimon Peres, ရစ္ဇတ္ခ္ရာဘင္း Yitzhak Rabin , (ပါလက္စတိုင္းႏွင့္အစၥေရး) Palestinian Authority , Israel
၁၉၉၁-ေအာင္ဆန္းစုၾကည္(ျမန္မာ) Aung San Suu Kyi ,Myanmar
၁၉၈၉-တင္းဇင္းဂ်ရတ္စို၊ ၁၄-ဆက္ေျမာက္ဒလိုင္းလားမား (တိဘက္) Tenzin Gyatso, the 14th Dalai Lama Tibet
၁၉၇၉-မာသာထရီစာ (အယ္ေဘးနီးယား-အိႏၵိယ) Mother Teresa, Albania, India
၁၉၇၈-မိုဟာမက္ အန္၀ါအယ္လ္ဆာဒတ္ Mohamed Anwar Al-Sadat, မီနာကမ္ဘီဂင္ Menachem Begin, (အီဂ်စ္ႏွင့္အစၥေရး) Egypt and Israel
၁၉၇၄-အီစာကူဆာတို(ဂ်ပန္) Eisaku Sato , Japan,
၁၉၇၃-လီဒတ္သို(ဗီယက္နမ္) LeDuc Tho ,Vietnam.
http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/

ေျငႇာင့္ႀကီး ၅-စင္း။ ။ သတၱ၀ါတို႔၏အသည္းႏွလံုး၌စူး၀င္ကာ လြန္စြာႏုတ္ရခက္ေသာ ေျငႇာင့္ႀကီးမ်ားဟူ၏။ ၁၊ ရာဂေျငႇာင့္-အလိုရမၼက္၊
၂ ေဒါသေျငႇာင့္ ၾကမ္းတမ္းျပစ္မွား ဖ်က္ဆီးႏွိပ္စက္မႈ၊
၃၊ ေမာဟေျငႇာင့္ မိုက္မဲမႈ၊
၄၊ မာနေျငႇာင့္- ငါတကားဟု ပလႊားေထာင္တတ္မႈ၊
၅၊ ဒိ႒ိေျငႇာင့္- မွားေသာအယူအစြဲ။

ေျငႇာင့္ႀကီး ၇-စင္း၊ တစ္နည္း။ ။ ပုထုဇဥ္တို႔ရင္တြင္းမွာ မၾကာခဏ၀င္စူးခံၾကရေသာ ေျငႇာင့္မ်ားဟူ၏၊ မဟာနိဒါန၀ဂၢ သံယုတ္။ ပါ။ ၃၂၄။ ႒။ ၃၇၈-၌ အက်ယ္႐ႈပါ။
၁၊ ရာဂသလႅ၊
၂၊ ေဒါသ၊
၃၊ ေမာဟ၊
၄၊ မာန၊
၅၊ ဒိိ႒ိ၊
၆၊ ေသာက၊
၇၊ ကထံကထာ သလႅ။

ငွက္မ်ိဳး ၄-ပါး၊ ေမြးျမဴထား၊ စီးပြားခ်မ္းသာတိုး။ ။(အိမ္မွာေမြးထားငွက္ေလးပါး)၌ ဆိုခဲ့ၿပီ။

ငွက္ျမတ္နားတြင္၊ ထံုးတမ္း၀င္၊ ၄-အင္ ငွက္မ်ိဳးအဘယ္နည္း။ ။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ တည္ထားကိုးကြယ္ၾကသည့္ ပုထုိးေစတီ၏ မကိုဋ္စိန္ဖူးေအာက္တြင္ပါ၀င္ေသာ ငွက္ျမတ္နားေခၚ ၀တၳဳ၌ ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ရသည့္ ငွက္ျမတ္မ်ိဳး ၄-ေကာင္ကို ေရွးဆရာမ်ားထံမွ (ဟင္း လင္း ၾကက္ ေက်း၊ ငွက္ျမတ္ေလးေကာင္၊ ထည့္ေဆာင္လုပ္ထား၊ ငွက္ျမတ္နားဟု၊ ေခၚျငားသမု၊ လူတို႔ျပဳ၏)ဟူေသာ ေပါရာဏိက ပရိဘာသာကို ေက်ာင္းသားဘ၀က လက္ေရးစာအျဖစ္ က်က္မွတ္ထားဖူး၏၊ ေၾကာင္းရင္းအဓိပၸါယ္မွာ။
၁၊ ဟင္း- ဟင္းသာငွက္ျမတ္၊
၂၊ လင္း-လင္းျမီးဆြဲငွက္ျမတ္၊
၃၊ ၾကက္၊ ၾကက္ဖ ငွက္ျမတ္၊
၄၊ ေက်း- ၾကက္တူေရြးေခၚ ေက်းငွက္ျမတ္၊ ေပါင္း ေလးပါးဟူ၏။